Is je digitale tool toe­gan­ke­lijk voor iedereen?

Websites, digitale tools, marketing… worden stuk voor stuk bedacht en gemaakt met eenzelfde doel: mensen bereiken, in gang zetten, het leven makkelijker maken. Dus ja, het zijn “nullen en enen”, maar die nullen en enen dienen wel een doel (of dat zou toch moeten). Dus als je dan toch nullen en enen gaat produceren, zorg je er maar beter voor dat je de mensen die je wil bedienen ook bedient, en dat je zovéél mogelijk mensen met één “product” kan bedienen. 

Wat bedoelen we daarmee? Wel, dat je rekening moet houden met heel wat zaken bij het bedenken en maken van digitale producten en communicatie, want dat je anders riskeert om heel wat mensen uit te sluiten, en dus ook niet (goed) te bedienen of bereiken. 

Niet overtuigd? 46% van de Belgen is digitaal kwetsbaar. 16 à 24% van de Vlaamse volwassenen (zo’n 700.000 à 1,3 miljoen mensen) heeft een handicap, en naar schatting 70% van hen gebruikt ook het internet. 17% van de Belgen kan enkel via een smartphone op het internet. 1 op 12 mannen is kleurenblind. Ruim de helft van de Vlamingen is bezorgd over online privacy.  Dat zijn héél wat mensen die je potentieel (en misschien onbewust) uitsluit wanneer je geen rekening houdt met hun noden tijdens het bedenken en bouwen van digitale producten. En heel wat mensen die je wél kan bereiken door dat wel te doen.

Een eerste belangrijke, en misschien soms wel gênante vraag, is: moet het überhaupt wel bestaan? Zit iemand op deze info te wachten? Vullen we een reële nood in? Of steken we geld en tijd in het maken van iets wat amper gebruikt zal worden? Is het antwoord op die laatste vraag ja: hold your horses. Hoe lichtgewicht en elegant een website ook is, als-ie niet wordt gebruikt is hij per definitie niet duurzaam, een verspilling van tijd, middelen en energie. Da’s hard, maar wel een waarheid als een koe.

Daarnaast, let onder andere hierop:

• Werkt je digitale product/dienst naadloos op verschillende schermen en in verschillende browsers? Ondervinden bezoekers met oudere toestellen en kleinere bandbreedtes problemen?
• Kunnen mensen met visuele beperkingen doorheen je website navigeren? Lees meer hierover in het artikel over kleurkeuzes.
• Gebruik je tekst over afbeeldingen? Voeg dan schaduw toe zodat de tekst makkelijker leesbaar is of maak je afbeelding donkerder/lichter (navenant je tekstkleur).
• Zit er automatisch afspelende video in je website of tool? Da’s helemaal niet toegankelijk, want mensen met een visuele beperking schrikken zich mogelijks een bult, en mensen die overprikkeld geraken vinden het ontzettend irritant. Als je video gebruikt, zorg er dan voor dat je er als gebruiker zélf voor kan kiezen of en wanneer je die wil afspelen, of op z’n minst dat je de video kan pauzeren.
• Kijk ook eens naar je visuals: reflecteren die wat je wil zeggen? Zijn alle dokters op je fotomateriaal toevallig witte mannen? 
• Taalgebruik: is alles wat je wil zeggen helder, ook voor mensen die wat minder taalvaardig zijn? Wil je hier meer over weten? Bekijk dan even het artikel over taalgebruik! 
• Overweeg te investeren in User Testing, waar je mensen uit de doelgroep verschillende ‘taken’ laat uitvoeren op je website en observeert wat er (niet) goed loopt. Vinden ze wat ze zoeken? Gebruiken ze de routes die jij had verwacht? Lopen ze tegen zaken aan?
• Overweeg een audit door een professionele partij als AnySurfer om je website eens grondig door te lichten en alle werkpunten in kaart te brengen.
• Vergeet zeker je toegankelijkheidsverklaring niet. Je kan de invulassistent van de Belgische overheid gebruiken om je te gidsen.
• Zorg voor alternatieve beschrijvingen van afbeeldingen. Meer tips hierover vind je in het artikel over alternatieven voor video, audio en afbeeldingen.
• Als tekst verwijst naar pagina’s of documenten, zorg ervoor dat de naam van de link betekenisvol is. Vermijd het schrijven van een link naar “hier” of “dit”. Beter: schrijf in plaats daarvan een beschrijving van de link. 
• Als je gebruik maakt van formulieren, zorg er dan voor dat ze duidelijke labels en instructies hebben, voorzie zinnige foutmeldingen en gebruik vrije velden. Sommige velden verwachten een telefoonnummer of e-mailadres namelijk in een specifiek format. Dit heeft niet iedereen door en kan dus verwarrend zijn.
• Veel mensen vergroten hun beeldscherm. Is alles nog duidelijk als je inzoomt? Staat gerelateerde info naast elkaar? Staan checkboxes en iconen links van en dichtbij de tekst? 
• Vermijd het gebruik van vorm/grootte/kleur om een locatie te beschrijven (bv. druk op de blauwe knop). Dit kan namelijk voor verwarring zorgen bij mensen met een visuele beperking.